Sokołów Podlaski - z tamtych lat


AI Pałac w Przeździatce ma swoją historię od XVIII wieku, kiedy Ignacy Ogiński zbudował drewniany dwór, który w 1793 roku odwiedził król Stanisław August Poniatowski. W 1859 roku rodzina Hirschmanów zatrudniła architekta Henryka Marconiego, który w latach 60. XIX wieku zaprojektował obecny neorenesansowy pałac. W latach późniejszych park został przebudowany przez Waleriana Kronenberga, a pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku powstały zabudowania folwarczne. Po II wojnie światowej pałac, który został przekazany Caritas, a później miastu, przeszedł wiele prac remontowych i stał się własnością prywatną, co było powodem przekazania terenu parku nowemu właścicielowi. 

Dzieje pałacu:
XVIII wiek: Ignacy Ogiński zbudował w Przeździatce pierwszy, drewniany dwór. W tym dworze gościł król Stanisław August Poniatowski. 
Lata 60. XIX wieku: Wówczas Hirschmanowie zatrudnili Henryka Marconiego, który zaprojektował pałac w formie willi włoskiej, która przetrwała do dziś, chociaż w różnym stanie. 
Koniec XIX i początek XX wieku: Park pałacowy został przebudowany przez znanego ogrodnika Waleriana Kronenberga, który zapoczątkował rewaloryzację założenia parkowego. 
Po II wojnie światowej: Pałac stał się obiektem Caritas, a w połowie lat 90. XX wieku został sprzedany miastu, które z kolei sprzedało go Caritas Diecezji Drohiczyńskiej. 
Współczesność: Pałac, odnowiony przez Caritas, stał się własnością prywatną w 2023 roku, która była odpowiedzialna za teren pałacu i przylegający park. 

Ważne postacie: 
Ignacy Ogiński:
W XVIII wieku wzniesiono dwór i zapoczątkowano park.
Michał Kleofas Ogiński: Był właścicielem w latach 1788-1808.
Henryk Marconi: Architekt, który w 1859 roku zaprojektował obecny pałac.
Walerian Kronenberg: Znakomity planista ogrodów, który zaprojektował park w 1898 roku.
Rodzina Hirschmanów: Ostatni właściciele pałacu przed sprzedaniem go Caritas.

Pałac w Przeździatce to przykład rezydencji szlacheckiej, której budowę poprzedził bogaty kontekst historyczny i kulturalny. 

Po wycofaniu się Niemców pałac adaptowano na szpital polowy. Następnie na szpital powiatowy, który pełnił tę funkcję do lat 80 XX w. Dalsze losy pałacu...




Rok 1970

Dalsze losy pałacu

Fot. 1. Rok 1970. Stanisław Chądzyński przed dawnym pałacem w Przeździatce - rodzinnym domen żony Heleny z Malewiczów Chądzyńskiej. Fot. Autor nieznany.

 



Rok 1977

Urok i piękno pałacu - bezpowrotnie odeszło (?). Cyfrografia: Michał Kurc.

 



Po roku 1979

 Podczas wiosennego spaceru po parku zaskoczony byłem wyglądem opuszczonego budynku w którym przyszedłem na świat w maju - 30 lat temu. Cyfrografia: Michał Kurc.

 



Rok 1999

Fot. 2. Rok 1999.

 

"Niegdyś piękny i zadbany pałac w Przeździatce projektu Domeniko Merlini po przymusowym w 1945 r. przyjęciu przez Rząd Polski Ludowej został kompletnie zniszczony, okradziony z mebli z boazerii z luster ściennych, park dziko zarósł... Właściciele wypędzeni i dziś w 1999 roku to już tylko zagrzybiona rozpadająca się ruina... Oto dzieło 44 lat celowego zaniedbania!" *|1

 

Fot. 1 i 2 oraz powyższy tekst pochodzi z albumu Pani Heleny Chądzyńskiej z Malewiczów. Fot. Autor nieznany. Copyright © Helena Chądzyńska z Malewiczów.

  



Portyk...


Copyright © design and photos by Michał Kurc

Wszystkie materiały publikowane na stronie są chronione prawem autorskim.
Ich rozpowszechnianie wymaga pisemnej zgody autora.