Zamek w Liwie - 2

... W 1656 r. („potop”) i 1703 r. (wojna północna) Szwedzi zdobywali i plądrowali warownię, która po drugim najeździe popadła w ruinę. W 1782 r. starosta Tadeusz Grabianka zbudował na siedzibę kancelarii starostwa i sądu ziemskiego dwór barokowy, który spłonął w połowie XIX wieku.
Podczas II wojny światowej niemiecki starosta Ernst Grass zamierzał rozebrać ruiny zamku na cegłę. Zapobiegł temu młody archeolog Otto Warpechowski, przekonując starostę o krzyżackim rzekomo pochodzeniu zamku i doprowadzając do rozpoczęcia jego odbudowy. Prace renowacyjne, przerwane przez Niemców w 1944 roku, ukończono w 1961 r. 
Obecnie zamek jest jednym z największych muzeów broni w Polsce, prezentując w swojej kolekcji broń białą, palną i drzewcową z XV-XX w. Muzeum szczyci się dużym zbiorem malarstwa i grafiki o tematyce batalistycznej, zawierającym dzieła m. in. Wojciecha i Jerzego Kossaków, Tadeusza Ajdukiewicza, Leona Kaplińskiego, Stefano Dell Belli, Eryka Dahlberga...

Na piętrze w korytarzyku - ZBROJA. Kopia wykonana w XIX prezentuje paradny wariant zbroi renesansowej. Stanowi ona uwieńczenie trwającej kilkaset lat ewolucji zbroi rycerskiej. Zbroja pełna składa się z hełmu i stalowych płyt okrywających ciało rycerza. Miejsca odsłonięte chroniła  plecionka kolcza. Waży ok. 30 kg. Blachy są dość cienkie i grawerowane w piękne ornamenty o motywach heraldycznych i roślinnych.  Zbroje bojowe z grubszej blachy mogły ważyć nawet dwukrotnie więcej.

Sala I. Muszkiet - ręczna broń palna z zamkiem lontowym (widocznym na fotografii), o wadze ok. 8 - 10 kg, ładowana odprzodowo, używana od poł. XVI w. Przy strzale, ze względu na dużą wagę muszkietu, opierano go na podpórce zakończonej widełkami - forkiecie. Długość broni wynosiła średnio ok. 175 cm, kaliber 17 - 19 mm. Aby oddać regulaminowo strzał z m. trzeba było wykonać 16 czynności (!) co zajmowało ok. 1 minuty.
Widoczna makieta prezentuje wygląd zamku z pocz. XVI w. oraz akwarela Kazimierza Wiszniewskiego "Ruiny Zamku w Liwie", rok 1934. Poza tym wystawione są tutaj hełmy, lufy muszkietów, łuki kuszy...

W następnej sali broń biała, pistolety i karabiny oraz KOLCZUGA - pancerz wynaleziony przez Celtów w II w. p.n.e. Składa się ze stalowych kółek splecionych ze sobą.  Nazwa pochodzi od starosłowiańskiego słowa kolco - kółko. Robiona ręcznie kolczuga miała średnio od 10 do 25 tys. kółek. Prezentowany egzemplarz posiada kółka połączone dodatkowo nitami. Kolczugę noszono  na grubym skórzanym lub watowanym kaftanie. Dobrze chroniła przed ciosami bronią białą.

TARCZA SIPAR - indyjska tarcza, przejęta z uzbrojenia perskiego, metalowa lub skórzana, zwykle bogato zdobiona, tutaj przedstawione zostały sceny walki  drapieżników.

CZAPRAK - tkanina turecka służąca jako podkładka pod siodło, czasem zakładana na siodło. W jego wykonaniu przejawia się typowe dla ludów koczowniczych dążenie do dekoracyjności
i bogactwa uprzęży oraz oporządzenia wierzchowca.

Wilhelm Camphausen "Defilada po bitwie" z 1869 r., Dusseldorf. Przedstawia prawdopodobnie scenę po bitwie pod Lutynią w 1757 r. kiedy to armia austriacka, dowodzona przez ks. Karola Lotaryńskiego została pokonana przez Prusaków pod dowództwem króla Fryderyka Wielkiego. Wskazują na to sztandary Austrii prezentowane przez zwycięskich Prusaków i jeden z jeńców z orderem Złotego Runa, nadawanego członkom rodów panujących (Karol Lotaryński ?).

W kolejnej sali...

... widoczny fragment panoramy "BEREZYNA". Obraz Wojciecha Kossaka (1857 - 1942), fragment panoramy malowanej wspólnie z Julianem Fałatem w latach 1894 - 96. Panorama przedstawiała przeprawę przez rzekę Berezynę  resztek Wielkiej Armii napoleońskiej w dniu 28  XI 1812 r. Ogromne płótno o wymiarach 15 x 120 m wystawiono w Berlinie przy Herwarthstrasse. Panorama prezentowana była także w Warszawie, Kijowie i Moskwie. Wszędzie odnosiła wielkie sukcesy, ale nie znaleziono dla niej stałego miejsca ekspozycji i od 1907 r. Kossak rozpoczął sprzedaż pociętch fragmentów "Berezyny", zamalowując niektóre ich partie i dodając pejzaż w tle. Tak było również z tym obrazem.

I kolejny duży obraz Kapitulacja Metzu. Obraz (olej, płótno) ukazujący jeden z ostatnich epizodów walk wojny między Francją i Prusami o Alzację i Lotaryngię w 1870 r. - kapitulację twierdzy Metz. Namalowany w 1886 roku przez francuskiego malarza Emila Brisseta. Cechuje go duży realizm w oddaniu szczegółów uzbrojenia i umundurowania żołnierzy (widoczne są m. in. karabiny Chassepot z bagnetami M. 1866, szable, jeździec w kirysie,). Swobodny, szkicowy styl malowania wskazuje na wpływy impresjonizmu. 

W tej sali można obejrzeć inne obrazy np. portret Tadeusza Kosciuszki - replikę (?) obrazu Tadeusza Styki z roku 1913. Widoczne meble - komplet krzeseł i dwa fotele w stylu Ludwika XVI (koniec XVIII w.). Stolik w stylu Ludwika Filipa  z I poł XIX wieku. Używany był do gry w karty (po złożeniu blatu i zsunięciu nóg zmieniał się w przyścienną konsolę).

Poza tym miecze masońskie, kolekcje szabli polskich, szable i pałasze francuskie, karabiny i sztucery myśliwskie... oraz eksponaty dotyczące Bitwy pod Węgrowem w 1863 r.

Wieża, a w niej sale wystawowe. W czasie sesji zdjęciowej obejrzałem wystawę malarstwa Haliny Budziszewskiej pt. Akwarele oraz...

Powiększenie >>>

... widok z zamkowej wieży na Węgrów - widoczne kościoły Jana Dobrogosta Krasińskiego.

Dziękuję Panu Romanowi Postkowi Dyrektorowi Zamku Zbrojowni w Liwie za wyrażenie zgody na wykonanie zdjęć i ich ekspozycję na mojej stronie.

Opis na podstawie informacji ze strony Zamek-Zbrojownia LIW