O poznańskich koziołkach - zdarzyło się to pewnego, ciepłego, wrześniowego dnia 1551 roku podczas rozbudowy ratusza - najważniejszego gmachu miejskiego. Pracami kierował znamienity architekt włoski Jan Baptisto Qadro.
Dla mieszkańców Poznania szykowała się nie lada atrakcja. Oto bowiem po roku pracy mistrz Bartłomiej Wolff z Gubinia zaprezentować miał zegar, który przez poznańskich rajców zamówiony został. Pomyślano go umieścić na ratuszowej wieży, by służył wszystkim mieszkańcom nadwarciańskiego grodu oraz tym, którzy doń przyjeżdżają.

Wokół ratusza gromadził się tłum mieszkańców, którzy na uroczyste uruchomienie zegara czekali. Dzień to był wszak nadzwyczajny, bowiem na uroczystość ową przybyć miał sam pan wojewoda z małżonką.
Mistrz kucharski Mikołaj kończył właśnie na rożnie przypiekać najważniejsze danie dzisiejszego dnia - udziec sarni.
Nagle huk jakowyś się rozległ, iskry z komina poleciały i dym czarny zasnuł kuchnię. To udziec sarni obsunął się z rożna i runął w sam środek ognia. - Pali się, pali się krzyknął co sił w piersiach Pietrek kucharski pomocnik. - Co ja pocznę, co ja pocznę !? - rwał sobie resztki włosów z głowy imć Mikołaj. Każda minuta, którą zegar mistrza Bartłomieja odliczał już próbnie, była teraz na wagę złota.

Pietrek biegł od jatki do jatki, szukając mięsa na nową pieczeń, ale wszystkie były pozamykane. Pognał więc dalej uliczkami za miejskie mury, aż zatrzymał się dopiero na nadwarciańskich łąkach.
I wtedy usłyszał ten dźwięk. Beczenie? Spostrzegł dwa malutkie tłuściutkie białe koziołeczki pasące się na łące, uwiązane do palika. Niewiele myśląc zerwał postronek i dalej gnać z koziołkami do ratusza. Nie przyznał się Mikołajowi, że ukradł koziołeczki z nadwarciańskiej łąki.

Rozwiązane koziołki beknęły, odbiły się kopytkami i tyle je w kuchni widziano. Pietrek w krzyk i za nimi. Ale zwinne zwierzaki były szybsze. Już, już wydawało się Piotrkowi że je dogania, a one hyc na schody i dalej przed siebie, na wieżę. Koziołki wskoczyły na górną półkę i przecisnęły się na gzyms znajdujący się pod zegarem. 

Tymczasem pod ratuszem gwar się znaczny zrobił. To wojewoda ze swą małżonką nadjeżdżali. Czekał już na nich nie tylko lud Poznania, ale i rajcy miejscy, i sam pan burmistrz, który godnie wojewodę przywitać miał. I oto już miał wojewoda przez burmistrza wiedziony na ratuszowe schody wchodzić, gdy nagle, mimo szpaleru straży, jakowaś kobiecina do nóg wojewody padła, płaczem się zanosząc:
-Okradli mnie, okradli niegodziwie... Jaśnie wielmożny wojewodo, pomóż biednej wdowie, uczyń sprawiedliwość... 
Zamieszanie straszne się zrobiło. 
-Toć to Pietrek, burmistrzowy kuchcik, moje koziołeczki z łąki, gdzie się pasły, ukradł i do ratusza je przyciągnął. Pewnie się już na rożnie smażą, oj, ja nieszczęśliwa...- zanosiła się płaczem staruszka. Ale gdy na chwilę umilkła, a wojewoda już chciał coś powiedzieć, by sprawę rozstrzygnąć, gdzieś jakby z nieba coś beknęło. 
- Boże kochany są , są... Żywe... O tam wysoko na wieży...

Wszyscy równocześnie w górę spojrzeli. Widok zaś, który ujrzeli był taki, że do dziś się o nim w Poznaniu opowiada. Oto na gzymsie, nad zegarem, bodły się pobekując wesoło dwa białe, małe koziołeczki. Tymczasem imć Mikołaj i Pietrek do nóg wojewody padli. Mikołaj całą historię o spalonej sarniej pieczeni co do joty wojewodzie opowiedział. A potem o Pietrkowych koziołkach i ich ucieczce. Rozbawiła wojewodę ta historia. Kradzież Pietrkowi wybaczył, a strażnikom koziołki z wieży zdjąć nakazał i oddać je właścicielce.

A potem na ratuszu uczta wspaniała się odbyła, a braku sarniej pieczeni nikt nie zauważył. Ale wojewoda, co rusz do historii z koziołkami wracał i w końcu wspólnie z burmistrzem ustalili, że na pamiątkę tego zabawnego wydarzenia zobligują mistrza Bartłomieja, by zegar swój o mechanizm z koziołkami wzbogacił. O pełnej godzinie koziołki miały się na wieży pokazywać i bóść wesoło jak tego pamiętnego dnia. 

Poznańskie koziołki tak jak przed wiekami rozbawiły wojewodę, do dziś bawią wszystkich tych, którzy w samo południe przed poznańskim ratuszem stają, głowy wysoko do góry zadzierając...

Opracowano na podstawie książki Anny Plenzler 

pt. " Legendy Poznania " wydanej w 2003 roku.