Lata
1873-1928
Baron
Stanisław Lesser i...
Rok
1873
W
Warszawie odbyła się publiczna licytacja dóbr Elżbietów
28 kwietnia 1873 r. wraz z cukrownią. Dobra te nabył
baron Stanisław Lesser, który wniósł do cukrowni duży
wkład finansowy, rozbudowując ją i inwestując w
wyposażenie techniczne, co już w latach następnych
zaowocowało dużym wzrostem przerobu buraków i
produkcji cukru.
Rok
1884
Adolf
Satalecki
długoletni dyrektor Cukrowni "Elżbietów"
-
jubileusz 25-lecia pracy.
Z
Sokołowa donoszą nam, iż w dniu 1-ym b. m., dyrektor
cukrowni Elżbietów, p. Adolf Satalecki, obchodził
jubileusz 25-lecia pracy na niwie cukrownictwa
krajowego.
W
uroczystości brali udział wszyscy urzędnicy fabryki.
Jubilat
otrzymał w darze medal srebrny z odpowiednim napisem
P.
Satalecki wyrobił sobie wśród współpracowników
opinię dobrego kolegi, a wśród robotników - dobrego
i łagodnego zwierzchnika. - Kurier Warszawski 23
grudnia (4 stycznia) 1883/4.
Sent:
Wednesday, July 17, 2019 11:48 AM
To: mkurc@wp.eu
Subject: Adolf Satalecki
Witam Pana.
Z ciekawością przejrzałem stronę internetową dotyczącą cukrowni. Zwracam się do Szanownego Pana z prośbą. Moja daleka rodzina Broniewskich, ich pradziad Bohdan był współtwórcą przemysłu cukrowniczego w Polsce, poszukuje informacji na temat Adolfa Sataleckiego, wieloletniego dyrektora cukrowni Elżbietów. Czy może posiada Pan w swych zbiorach jakieś informacje na jego temat? Będę wdzięczny za każdą wiadomość.
Z Wyrazami Szacunku,
Tomasz Szyrmer
Jędrzejów
W
odpowiedzi:
Panie Tomaszu,
w tej chwili nie mam żadnej informacji
- poza tymi od Pana, ale jak pozyskam z wielką przyjemnością podzielę się z Panem.
Mam nadzieję, że mogę Pana informację zamieścić w galerii o cukrowni. Może ma Pan zdjęcia które mógłbym zamieścić na stronie
lub informacje dotycząca Adolfa Sataleckiego. To może spowodować zainteresowanie
i pozyskanie interesujących materiałów i tego Panu życzę.
Serdecznie pozdrawiam
Michał Kurc
Rok
1892
Po śmierci barona Stanisława Lessera w roku 1892, prawo własności
Elżbietowa przeszło na jego dzieci i żonę Emilię
Lesser. Syn Stanisława Lessera Bronisław był inżynierem i dyrektorem cukrowni Elżbietów.
W roku 1893 baronowa Emilia Lesser sprzedała część majątku o powierzchni 2 dziesięciny 1629 sążni po budowę Siedlecko-Małkińskiej drogi żelaznej przebiegającej w pobliżu cukrowni.
Rok
1898
|
>>>
powiększenie zdjęcia
Jubileusz
25-lecia sukcesów Cukrowni Elżbietów za Barona Stanisława Lesera. Zdjęcie grupowe przez budynkiem cukrowni
30 CZERWCA 1898.
Na pierwszym planie "głowy" z cukrem - tak był pakowany
cukier. Każda cukrownia
miała swój znak, który wyciskano na spodzie głowy cukru lub na papierze, w który zawijano głowę
- stożkowatą bryłę cukru z zaokrąglonym wierzchołkiem. Cukrownia Elżbietów posługiwała
się znakiem w postaci trzech gwiazdek.
Jakość cukru decydowała o renomie
Cukrowni Elżbietów, był bardzo wysokiej jakości i zdobył wiele nagród na międzynarodowych wystawach: złoty medal w 1849 r. w Petersburgu,
srebrny medal w 1857 r. w Warszawie, złoty medal w 1878 r. w Paryżu, srebrny medal w 1883 r. w
Moskwie.
|
Rok
1903 - W
Elżbietowie wybuchł pożar...
"W
Elżbietowie 11 X 1903 r. wybuchł pożar. Zaczął
się on na czwartym piętrze pięciopiętrowego
budynku
mieszczącego rafinerię i rozszerzał się z
ogromną prędkością. W pół godziny po rozpoczęciu pożaru
spłonął cały budynek. Następnie zapaliły się magazyny
cukru, filtry kostne, kotłownia, fabrykacja surowa,
wirownia, krystalizarnia i magazyn mączek żółtych.
Ocalały budynki mieszczące kościarnię, magazyn
cukru gotowego, melasownię, magazyn materiałów
pomocniczych, warsztaty mechaniczne, zabudowania
gospodarcze oraz zapasy materiałów opałowych. Ponadto
ocalały: kantor fabryki, laboratorium chemiczne i
mieszkanie dyrektora. Zniszczeniu uległy wszystkie
maszyny i aparaty. Na szczęście podczas pożaru
nie ucierpieli robotnicy,
ponieważ
wybuchł on o godzinie 545, czyli bezpośrednio
po ich wyjściu z fabryki" - Gazeta
cukrownicza nr 52, 1903 r., s. 599.
Rok
1903
Właściciel fabryki, baron Lesser, zdecydował się na
jej odbudowę. Projekty odbudowy wykonane zostały w
niespełna cztery tygodnie przez firmy: Bormann i
Szwede oraz W. Fitzner i K. Gamper pod kierunkiem inżynierów
Aleksandra Bormanna i Franciszka Gertycha. Do odbudowy
przystąpiono na początku 1904 r.
Fragment elewacji północnej świadczący o odbudowie zabudowań cukrowni w
1904. Nad częścią elewacji z 1904 roku, nadbudowa - może
z 1966? Fot. z 2010 r.
Rok
1904
W
1904 r. cukrownia ponownie zmieniła właścicieli. Dzieci Stanisława Lessera sprzedały osadę Elżbietów wraz z cukrownią Towarzystwu Akcyjnemu Fabryki Cukru i
Rafineryi "Elżbietów" dawniej Baronów Lesserów.
Rok
1905...
W
Elżbietowie w 1905 r. uruchomiono elektrownię
przyfabryczną. Maszyna parowa o mocy 60 KM służyła
do napędu prądnic na prąd stały o mocy 45 kW.
Elektrownia służyła wyłącznie do
oświetlania zakładu. Zakład wyposażony był w 20
lamp łukowych i 400 żarówek.
W roku 1906 cukrownia posiadała 10 silników parowych o
łącznej mocy 435 KM i 2 lokomobile o łącznej mocy 20
KM. Stan ten przetrwał do 1913 r.
Rok
1915
Przez
cały czas cukrownia była modernizowana i
rozbudowywana. Ocalała wraz z osadą fabryczną podczas
I wojny światowej, chociaż wnętrze hal produkcyjnych
było zdewastowane - w roku
1915 wycofujący się z Sokołowa Podlaskiego Rosjanie
wywieźli z cukrowni wszystkie maszyny i urządzenia.
Cukrownia zawiesiła działalność do 1923 r.
Michał
Budziszewski
(pradziadek Michała Szydłowskiego) był urzędnikiem w Cukrowni "Elżbietów" - pracował na przełomie wieków XIX i XX.
|
