Na pierwszym planie Chałupa Ks. Brzóski.

CHAŁUPA KS. BRZÓSKI

"Dowiedziałem się, że w miejscowości Szaniawy Matysty pod Łukowem jest Chałupa z około 1860 roku, w której ukrywał się ks. Stanisław Brzóska, ostatni uczestnik Powstania Styczniowego. Odkupiłem obiekt od właściciela i przeniosłem do Suchej... |*

... W innym pomieszczeniu urządziłem izbę ks. Brzóski, z różnymi dotyczącymi go pamiątkami. Piszę o tym w czasie przeszłym, bo wszystko to dnia 19 listopada 2003 roku spłonęło w ogniu, podłożonym przez mojego pracownika, z którym nigdy nie byłem w konflikcie — alkohol odebrał mu poczytalność. 

... Nieraz niszczono nam zabytki, palono i wysadzano w powietrze, a my je od nowa wskrzeszaliśmy. W tym przypadku chodziło mi oto, by ocalić treść — przecież obiekt ów był związany z bohaterem narodowym, dlatego Chałupę odbudowałem. Teraz chałupka na zewnątrz wygląda jak pierwotnie. We wnętrzu gromadzę przedmioty ilustrujące dawne życie ludu wiejskiego, a w komorze, gdzie ks. Brzóska się chował, zrobię izbę jego pamięci."

Powstanie Styczniowe - inscenizacje bitwy pod Węgrowem:

CHAŁUPA Z JAGODNEGO

"Obok znajduje się podobny obiekt, który stanął w tym miejscu jako pierwszy. Pochodzi z 1880 roku ze wsi Jagodne pod Garwolinem. Znów dowiedziałem się, że ten zabytek budownictwa wiejskiego ma być rozebrany. Pojechałem tam. 

... Wszedłem do środka i spostrzegłem belkę zwaną „tragarz", biegnącą przez całą szerokość komnaty. Na niej wyryty był napis: „Boże pobłogosław mieszkających w..." pośrodku znajdowało się kółko, niczym znak starosłowiański i drugi napis: „8 lypca 1880 rok Fonator Stanisław Makulec". I właśnie prawnuczka Makulca odsprzedała mi tę Chałupę na dzień przed zamierzoną rozbiórką."

Widok na chałupy z Wikarówki usytuowanej w centralnym miejscu przydworskiego skansenu.

WIKARÓWKA 

Wspomina Pan Profesor: "Nieoceniony konserwator siedlecki Stanisław Fiedorczuk powiadomił mnie, że prawdopodobnie będzie rozebrana Wikarówka znajdująca się w pobliżu kościoła w Garwolinie, usytuowana bezpośrednio przy ulicy...

...  Pojechałem do proboszcza, który zgodził się przekazać Wikarówkę do Suchej. Do prac przy rozbiórce zaangażowali się członkowie rodziny mojej żony i przyjaciele. Budynek usytuowałem w centralnym miejscu przydworskiego skansenu, na skraju pod lasem. Obiekt zawiera cztery pomieszczenia, na przestrzał znajduje się sień. Budowla jest efektowna, o pięknych proporcjach, mogłaby być wzorcem dla architektury współczesnej. Obecnie pełni, w okresie letnim, funkcję mieszkalną. Budynek pochodzi z połowy XIX wieku."

Najbliżej Wikarówki po prawej stronie

MANEŻ 

"Odwiedził mnie w Suchej kolega Jan Kramarczuk, który wyżalił się, że zaczął tworzyć skansen pod Skierniewicami, że już ustawił tam Maneż, czyli budynek, w którym znajdował się kierat, a teraz po zobaczeniu tego, co ja zrobiłem, doszedł do wniosku, że mnie nie dogoni. Maneż przeniesiony był aż spod Ostrołęki. Powiedziałem mu, że skansen musi dotyczyć danego regionu, nie można przenosić obiektów na drugą stronę Wisły. Poprosiłem go by przekazał mi ten budynek do skansenu w Suchej. Zgodził się..." 

Za Maneżem usytuowana stodoła...

STODOŁA

"Stodoła, przeniesiona ze wsi Polków, zbudowana była w końcu XIX wieku jest to wydłużona, wielka budowla z trzema sąsiekami i z dwoma wjazdami, wykonana z bali."

 
OWCZARNIA

 
"Obok stoi Owczarnia z początku XX wieku, kupiona od proboszcza w Zbuczynie. Jest to dość prosty, ale ciekawy budynek mający w bocznych ścianach otwory wejściowe dla owiec."

 
SPICHLERZYK 

"Od Stanisława Grochowskiego otrzymałem w prezencie Spichlerzyk z okolic Siedlec, który ustawiłem w pobliżu wymienionych budynków. Dach budynku, z wysuniętym głęboko do przodu okapem, pokrył gont." 

WIATRAK

"Tworząc skansen rozumiałem, że rzeczą niezbędną było ozdobienie go wiatrakiem, który ongiś przecież stanowił nieodłączny akcent polskiego krajobrazu. 

... Dowiedziałem się, że w okolicach Sokołowa Podlaskiego jest taki zabytek. Niestety spóźniłem się. Dwa tygodnie wcześniej został rozebrany na opał. Wracając wstąpiłem na jedną z plebani, gdzie dowiedziałem się, że w niedalekim sąsiedztwie od rozebranego, w Ostrówku, istnieje jego idealna kopia, wykonana a latach trzydziestych XX wieku. Udałem się tam niezwłocznie, spotykając na miejscu jego właściciela p. Chybowskiego, człowieka leciwego, który brał udział w budowie wiatraka. Zaproponowałem cenę dwudziestu pięciu milionów starych złotych. „A dwadzieścia sześć nie będzie". Tak! Targ został „ubity". 

W dali wiatrak, a na pierwszym planie fragment plebani.

Patrząc z plebani na dwór...

dostrzegamy bliźniacze bramy. 

Stojąc po drugie stronie - z widokiem na plebanię, możemy doznać ciekawych emocji.

PLEBANIA

... - np. w jednej chwili z dnia zauważamy widok nocny tego miejsca, a dodatkowo w powiewie wiatru lodowaty chłód  - może od wiatraka. Zamienia się w jednej chwili ciepły wiosenny dzień w zimowy mroźny wieczór. Może to tylko moja fantazja, a może dzieje się to dlatego, że w tym miejscu, jak pisze Pan Profesor: "... znajdował się teren z fundamentami budowli... wzniesionej z potężnych głazów..."

Dzisiaj stoi tu Plebania. Wspomina Pan Profesor: "Zaczęło się od budowy Plebani, kupionej od księdza w Grębkowie. Zwiozłem ją w kawałkach do Suchej, a nie mając jeszcze doświadczenia, przeżyłem chwile strachu, czy uda się ją ponownie złożyć. Udało się... We wnętrzach został zachowany pierwotny układ wraz z salą, będącą niegdyś poczekalnią dla pacjentów i pokoikiem z tabliczką na drzwiach: „ks. Proboszcz". Mieszkał tu słynny ksiądz Jan Kukawski, który leczył ludzi." 

Strona | 1 | 2 | 3 |

|*  - Cytaty z książki SKANSEN SUCHA Marka Kwiatkowskiego wyd. 2005 r.

na stronie od 2014.04.25