strona | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |

inscenizacja                                                                 (strona 6)

bitwy pod Węgrowem z 3 lutego 1863 roku

Straty powstańców w walkach pod Węgrowem były duże. Oblicza się je na 128-150 poległych i wielu rannych, głównie w czasie szturmu na armaty i podczas osłony wycofujących się sił powstańczych. W czasie walk zginęło również 16 mieszkańców, a 6 odniosło rany”. 5 lutego 1863 r. na polu bitwy przy gościńcu szaruckim odbył się pogrzeb poległych. Poświadcza to unikatowy dokument- „akt zejścia”, spisany przez węgrowskiego proboszcza ks. lgnacego Jemielittego, zachowany w aktach stanu cywilnego parafii:
„Działo się w mieście Węgrowie dnia piątego lutego tysiąc ośmset sześćdziesiątego trzeciego roku o godzinie czwartej z południa. Stawili się Wojciech Jagodziński, policjant lat czterdzieści pięć i Józef Kowalik, szewc, lat czterdzieści ośm mający, obydwaj tu w Węgrowie zamieszkali, i oświadczyli nam, że na dniu trzeciego lutego roku bieżącego między godzinami dziewiątą a jedenastą z rana, w starciu się wojsk Cesarsko-Rosyjskich z Powstańcami Polskimi, z tych ostatnich na polach węgrowskich poza
 ościńcem siedleckim, prosto na południe od kościoła farnego umarło szęśćdziesiąt sześć mężczyzn nieznajomych, różnego wieku i stanu z sąsiednich parafiów pochodzących, ranami strzałów i kłucia przez wojsko okryci. Po przekonaniu się naocznie o zejściu tych sześćdziesięciu sześciu osób, przyobrzędzie religijnym pogrzebowym na miejscu śmierci dopełnionym, Akt ten stawającym przeczytany został, podpisany przez nas i Kowalika, bo Jagodziński pisać nie umie. Ksiądz Ignacy Jemielitty, Proboszcz Węgrowski, Józef Kowalik”.

Dopiero w 1917 r. na mogile szaruckiej można było ustawić potężny głaz narzutowy, ściągnięty przez mieszkańców Węgrowa i okolic, spod Ruchny. Na głazie wyryto napis: 

„Na prochach Waszych z pól polskich kamienia 

Wznoszą przez pamięć wdzięczne pokolenia”.  - Stanisław Roguski.

Bitwa Węgrowska 1-3 lutego 1863 r. odbiła się szerokim echem na Podlasiu i w Królestwie. Była ona w gruncie rzeczy pierwszym poważniejszym starciem powstańców z regularnym wojskiem carskim, w raportach polskich określanym nawet jako świetne zwycięstwo. Przesadnie co prawda liczono straty carskie na 300 poległych 30 i wielu rannych, niemniej powstańcy w całkowitym porządku, wraz z taborami opuścili miasto. Cel szturmu Węgrowa - rozbicie zgrupowania powstańców, nie został osiągnięty.